گیاه پامچال یک نوع گیاه هلفی هست که با استفاده از لقاح حدود ۴۰۰ الی ۵۰۰ گونه مختلف از آن در کل دنیا وجود دارد. این گیاه از خانواده Primulaceae می باشد که نام علمی آن primula vulgaris است پامچال بومی منطقه معتدل نیمکره شمالی, از جنوب به کوه‌های گرمسیری در اتیوپی, اندونزی و گینه نو و مناطق معتدل در جنوب آمریکا می باشد. این گیاه از راسته خلنگ سانان، سرده پامچال ها و تیره پامچالیان به حساب می آید. به علت گلدهی این گیاه در فصل بهار آن را به عنوان گل نورز هم میشناسند.
گل پامچال گیاهی زود رس است که در انواع گونه های بهاره و چند ساله میتوان پیدا کرد ولی اکثر گونه هایی که در بازار فروخته میشوند گیاهان یک ساله هستند، ولی در طبیعت و باغچه ها میتوان آن را به صورت گیته چند ساله نگهداری کرد. گل‌های این گیاه منفرد، فشرده، درشت و در وسط برگ‌ها می باشد که در رنگهای زرد، صورتی، سفید، آبی، قرمز، ارغوانی، قرمز مسی، زرد با لکه نارنجی است و در برخی گونه‌ها گل‌ها معطر در بازار یافت میشود.
رنگ بندی های گل پامچالرنگ بندی های گل پامچال
البته باید خاطر نشان کنم که پامچال گیاهی مقاوم به سرما و جابه‌جایی می باشد که به هیمن علت آن را به صورت نشاء به فروش می رسانند.
گونه های مختلف پامچال عبارت‌اند از: پامچال چینی، پامچال گوشتی، پامچال گل درشت، پامچال باغی، پامچال زرد، پامچال سرمادوست، پامچال هفت رنگ.
نیازها و نگهداری گل پامچال
درسته همان طور که در بالا ذکر شد گیاه پامچال گلدهی کوتاهی دارد و گیاه یک ساله محسوب می شود ولی میتواند با فراهم کردن شرایط زیر بوته گیاه را تا سال بعد نگهداری کرد.
دمای مورد نیاز پامچال
همانطور که گفتیم این گیاه به دمای پاین مقاوم است ولی برای رشد دمای متوسط محیط باید بین ۱۲ الی ۱۵ درجه سانتی گراد باشد، اگر دمای محیط خیلی زیاد باشد باعث از دست رفتن گلهای گیاه شما خواهد شد. پس اولین نکته برای گلدهی دمای پایین است هرچقدر گیاه در دمای متناسبی که گفته شد قرار بگیرد میزان گلدهی افزایش پیدا خواهد کرد.
در گلخانه ها تا زمانی که گیاه داری ۳ تا ۴ جوانه شود در دمای بین ۵ الی ۷ درجه نگهداری میکنند و زانی که جوانه های گل مشاهده شود آنها را به دمای ۱۳ درجه منتقل میکنند.
نور مورد نیاز
این گیاه نور غیر مستقیم و همچنین فیلتر شده را دوست دارد و برای این کار میتوانید گیاه را پرده پنجره قرار دهید اگر نور مستقیم و بئون فیلتر شده به گیاه برسد برگهای آن آسیب دیده و خواهند سوخت. توجه داشته باشید همانطور که گفتیم هوای اطراف گلدان باید خنک باشد پس همین هم دلیل دیگری بر قرار گرفتن در نور غیر مستقیم و فیلتر شده است. در زمستان هم این گیاه به نور کامل نیاز خواهد داشت.
آبیاری گیاه پامچال
یکی دیگر از نکات کلیدی در نگهداری گل پامچال آبیایر منظم و زیاد ی باشد. این گیاه علاقه خیلی زیادی به آبیاری دارد و به خشکی اصلا مقاوم نیست ، شما میتوانید هر زوز گیاه را آبیاری کنید.توجه داشته باشید که این گیاه غبار پاشی را دوست دارد پس از آن غافل نشوید.
نیازها و نگهداری گل پامچالنیازها و نگهداری گل پامچال
رطوبت
هر چقدر رطوبت نسبی بیشتری به گیاه شما برسه رشد گیاه و همینطور ماندگاری آن بیشتر خواهد شد.، گیاه به رطوبت بالا (۹۰-۷- درصد) نیاز دارد.
خاک و کود مورد نیاز
از خاکی سبک که قدر جذب رطوبت بالایی داشته باشد برای این گیاه استفاده کنید. البته توجه داشته باشید که حتما گلدان و خاک شما زهکشی مناسبی داشته باشه درسته گیاه رطوبت بالایی را دوست دارد ولی این با خیس بودن محل ریشه تفاوت دارد. البته این گیاه خاک اسیدی را دوست دارد و باعث رشد بهتر گیاه شما خواهد شد.ترکیب خاک این گیاه میتواند از خاک باغچه (لوم)، خاکبرگ پوسیده و پیت به نسبت مساوی باشد. و یا مخلوطی از خاک‌برگ، کووپیت، پیت ماس و پرلیت استفاده کنید.
این گیاه نیاز به پتاسیم و نیتروژن دارد پس سعی کنید از کودهایی که میزان پتاس و نیتروژن بیشتری دارند استفاده کنید البته در برخی مواقع کمبود آهن به شدت در گیاه احساس میشود، از کود آهن هم حتما ماهی یکبار استفاده کنید.
گلدهی
در حالت کلی این گیاه برای گلدهی و به گل نشستن نیاز به دمای پایین دارد ولی برای گلدهی نیاز های ویژه ای به تناسب گونه نیاز است، برخی گونه ها در شرایط روز کوتاه و دمای خنک به گل مینشینند ولی روزهای بلند، مانع گلدهی آن می شود. و برخی نیاز به دوره سرمایی و یا دوره نوری خاصی ندارد.
تعویض گلدان
این گیاه در کل نیاز به تعویض گلدان ندارد ولی اگر از گل فروش گرفته اید و میخواهید گلدان آن را تعویض کنید به این شکل عمل کنید کهابتدا زهکشی گلدان را بررسی کنید و سپس خاک سبک مناسب گیاه را آماده سازی کنید سپس به مقدار کافی از خاک پر کنید و سپس گلدان گل را برگردانده و پند ضربه به آن بزنید تا گیاه راحتر از گلدان قدیمی جدا شود سپس گیاه را با ریشه در گلدان جدید قرار دهید و سپس اطراف گیاه را با ساتفاده از خاک پر کنید به همین راحتی.
تعویض گلدان گل پامچالتعویض گلدان گل پامچال
تکثیر گل پامچال
برای تکثیر گل پامچال دو روش انجام میشود که اولی کاشت بذر در مرداد ماه و یا اوایل پاییز و دومی تقیسم بوته در پاییز می باشد.
روش کاشت بذر پامچال
شما برای کاشت میتوانید از اوایل پاییز بذر ها را در عمق حدودا ۱۲ الی ۱۵ سانتی متری خاک کاشته و یا از جعبه های مخصوص کاشت بذر استفاده کنید، که در اواخر اسفند و اوایل بهار بوته‌ها را از خزانه به گلدان‌های جدا انتقال دهید و به فضای باز و خارج از گلخانه انتقال دهید.
تکثیر به روش تقسیم بوته :
برای تکثیر گل پامچال با این روش کار ابتدا باید گیاه را کاملا آبیاری کنیم تا در هنگام جدا کردن ریشه به ریشه ها آسیبی نرسد حال ریشه ها را از هم جدا کنید و در یک گلدان جدا اما کوچک قرار دهید و از خاک سبک برای این گلدان جدید استفاده کنید.
مراحل تکثیر گل پامچال به روش تقسیم بوتهمراحل تکثیر گل پامچال به روش تقسیم بوته
مشکلات نگهداری گیاه پامچال
عمده مشکلات این گیاه میتواند زردی ، سوختگی حاشیه و خود برگ ها در اثر آبیاری بیش از حد و قلیایی بودن خاک گلدان باشد ولی علاوه بر این موارد تمامی نشانه ها میتواند از کمبودن منیزیم در خاک هم باشد.
بالا بودن نیتروژن و آمونیاک بالا منجر به آسیب دیدگی ریشه و نیز مشکلات برگی شود. برگ های بزرگتر از حد، در اثر نیتروژن زیادی یا دمای بالا خواهند بود.