نام انگلیسی : SEDUM RUBROTINCTUM
خانواده : CRASSULACEAE  – کراسالاسه
بومی : مکزیک
برخی از انواع متداول سدوم:
Sedum album رنگ گل سفید فصل گلدهی اوایل تابستان. رنگ برگ ها سبز رنگ زمستان قرمز
Sedum album murale رنگ گل صورتی فصل گلدهی اوایل تابستان رنگ برگ ها برنزی رنگ زمستان قرمز
S.divergens رنگ گل زرد فصل گلدهی اواسط تابستان رنگ برگ ها سبز تا قرمز در زیر آفتاب رنگ زمستان حنایی
S.ewersii رنگ گل صورتی فصل گلدهی اواخر تابستان رنگ برگ ها خاکستری رنگ زمستان خزان‌دار
S.kamtschaticum رنگ گل زرد فصل گلدهی اواخر تابستان رنگ برگ ها سبز روشن رنگ زمستانه قرمز
S.rose carpet رنگ گل صورتی فصل گلدهی اوایل تابستان رنگ برگ ها خاکستری سبز رنگ زمستان خاکستری
S.sexangulare رنگ گل زرد فصل گلدهی اواسط تابستان رنگ برگ ها سبز رنگ زمستان حنایی
S.spurium fuldaglut رنگ گل صورتی مایل به قرمز فصل گلدهی اواخر تابستان رنگ برگ ها برنز مایل به قرمز رنگ زمستان قرمز
S.spurium yuhn creech رنگ گل صورتی فصل گلدهی اوایل تابستان رنگ برگ ها سبز رنگ زمستان خزان‌دار
S.stenopetalum رنگ گل زرد فصل گلدهی اواسط تابستان رنگ برگ ها سبز رنگ زمستان قرمز
S.ternatum رنگ گل سفید فصل گلدهی بهار رنگ برگ ها سبز رنگ زمستان خزان‌دار
برگ های این گیاه در تابستان تغییر رنگ میدهند و از سبز به قرمز متمایل میشوند و جوانه گل زرد روشن از میان برگ ها در اواسط بهار ظاهر میشود .سدومها واریته های مختلف دارند که این گیاهان را می‌توان از نواحی کوهستانی تا نواحی ساحلی پیدا کرد بسیاری از نیازهای این گیاهان همانند یکدیگر است.
نگهداری و پرورش سدوم
آبیاری مناسب سدوم
سدومها گیاهان کم توقعی هستند که می‌توانند شرایط خشکی بستر کاشت را تا حدود قابل توجهی تحمل کنند و خاک‌های مرطوب را نمی‌پسندند در طی فصول بهار و تابستان گیاه را آب دهید اما آبیاری را در طی زمستان کاهش دهید . پوسیدگی گیاه به دلیل آبیاری بیش از اندازه یکی از دلایل اصلی از بین رفتن آنان در محیط خانه است اما این مسئله نباید منجر به آبدهی کم و خشکی دادن به گیاه شود که در این صورت برگ‌ها چروکیده و کوچک می‌شوند زیرا گیاه از ذخایر آب داخل برگها استفاده خواهد کرد ادامه این شرایط موجب ریزش برگها خواهد شد بنابراین بهتر است که سطح خاک را بررسی کنید و زمانی که متوجه خشکی بستر کاشت شدید گیاه را آب بدهید.
نور مناسب سدوم
اغلب نور دوست هستند و حداقل ۴ ساعت نور مستقیم به رشد آنان کمک می‌کند برخی از ارقام نیز مکانی نیمه سایه یا به بیان دیگر ۳-۴ ساعت نور آفتاب را دوست دارند به هر حال هیچ یک از انواع سدوم در مکان سایه رشد خوبی نخواهد داشت.
دمای مورد نیاز سدوم
برخی از این گیاهان هوای سرد را به خوبی تحمل می‌کنند و برخی به این شرایط حساس هستند به عنوان مثال برخی سدومها دما را تا ۶- تحمل می‌کنند حتی نمونه‌ای مانند sedum linear variegatum می‌تواند سردی هوا را تا ۱۷- درجه سانتی‌گراد تحمل کند در حالی که بعضی انواع در دمای زیر ۵ درجه سانتی گراد از بین خواهند رفت.
خاک مناسب سدوم
گیاه سدوم به خاکی سبک با زهکش بسیار خوب نیاز دارد و خاک‌های فقیر را تحمل می‌کند در واقع خاک‌هایی که بسیار غنی از مواد غذایی است از جمله عوامل رشد نامناسب این گیاه است. وجود رس در خاک که موجب سنگین شدن خاک می‌شود یکی از دلایل عدم رشد مناسب این گیاه است . از جمله ترکیبات بستر کاشت این گیاه یک قسمت پیت ماسه و یک قسمت شن یا ۶۰ ماسه،۳۰ پیت ماس،۱۰ درصد ورمی کمپوست بستر کاشتی با عمق ۳۰ تا ۳۷ سانتیمتر برای این گیاه مناسب است برای تقویت گیاه می‌توان در هر بهار لایه نازکی از کمپوست در اطراف گیاه پخش کرد تا به تدریج از مواد غذاییان استفاده کند.
کوددهی مناسب سدوم
برای کود دهی گیاه سدوم می‌توان از کودهای ۲۰٫۲۰٫۲۰ از بهار تا اول پاییز سه هفته یکبار و برای گیاهان جوان از کودهای با میزان نیتروژن کمتر استفاده کرد . این گیاه در صورت غنی بودن خاک نیاز به کود دهی زیاد ندارد. کوددهی زیاد به منظور تحریک گیاه به رشد موجب پوسیدگی گیاه و از بین رفتن آن می‌شود زمانی که ریشه‌های گیاه از منافذ زیر گلدان بیرون بیاید می‌توان گلدان را تعویض کرد.
تکثیر و قلمه زدن سدوم
این گیاه با بذر، قلمه برگ، قلمه ساقه و تقسیم بوته تکثیر می‌شود بذرها را می‌توان در بستر پیت ماسه کاشت.اما روش های دیگر به صورت زیر است:
تکثیر ساقه سدوم : در تکثیر سدوم به روش قلمه، ساقه می‌تواند پنج سانتی و حاوی یک برگ باشد اما قلمه ساقه به طول ۸ تا ۱۰ سانت که حداقل ۳ برگ دارد زودتر ریشهه خواهد داد دو برگ آخر را نیز از نیمه قطع کنید و یک برگ انتهایی باشد با این کار سطح به خیر در قلمه کاهش می‌یابد و در طی روند ریشه زایی آب کمتری را از دست می‌دهد از دست دادن آب قلمه‌ها یکی از دلایل عدم ریشه زایی آنان است . طوری قلمه را در بستر کاشت (پیت ماس و شن) قرار دهید که حتماً یک گره (ناحیه اتصال برگ به ساقه) درون خاک قرار گیرد محیط کاشت و هوای اطراف قلمه مرطوب نگه داشته شود اگر محل نگهداری گلدان قلمه خشک است بهتر است روی بستر کاشت با پلاستیک پوشانده شود تا رطوبت حفظ شود.ریشه زایی قلمه ۶-۸ هفته طول می‌کشد.
تکثیر سدوم با برگ : در تکثیر به روش قلمه برگ برگ‌ها را از انتهای متصل به ساقه به دقت جدا کرده (به راحتی با دست جدا می‌شود) و بعد از یک روز استراحت در مکان سایه روی سطح خاک نرم وو مرطوب (مخلوط پیت ماس و ماسه) قرار دهید جوری که قسمت روی برگ به طرف بالا باشد سطح بستر را همواره با کمک افشانه مرطوب نگه دارید (مرطوب نه خیس) . بسته به دما و رطوبت محیطی یک هفته تا ده روز طول می‌کشد که برگها در خاک ریشه دوانده و شروع به برگ دهی کنند قد جوانه‌های حاصل از تکثیر به هشت تا ده سانت رسید اقدام به کشت قلمه برگ در بستر مستقل کنید.
تکثیر به روش تقسیم بوته : گیاهان بزرگ‌تر را که دچار ازدحام بوته شده‌اند می‌توان با تقسیم بوته در پاییز و یا اوایل بهار تکثیر کرد تقسیم بوته روشی است که هر ۴-۵ سال با توجه به ازدحام برگسار انجام می‌شود.
هرس گیاه سدوم یا ناز سدوم
این گیاه را می‌توان پس از اتمام گلدهی هرس کرد و ساقه‌های اضافی مخصوصاً آنها که مرکز گیاه را شلوغ کرده‌اند یا سافه هایی که بیش از اندازه بلند شده‌اند را کوتاه کرد اما اگر شدت این عمل در این مقطع زمانی زیاد باشد گیاه شوکه خواهد شد بنابراین اگر می‌خواهید سدوم را هرس شدید کنید تا پاییز صبر کنید آن زمان نیز ۳۰تا ۵۰ درصد از ساقه را باقی گذاشته بقیه را هرس کنید البته این عمل موجب به تعویق افتادن گلدهی سال آینده می‌شود اما گیاه ساقه‌های جوان تولید می‌کند که به زیبایی آن می‌افزاید.
آفات گیاه سدوم و بیماری ها
پوسیدگی ریشه : با قارچ‌های ریزوکتونیا و یا فوزاریوم باعث سیاه و قهوه‌ای شدن از بین رفتن ریشه و قسمت‌های پایین ساقه می‌شود همچنین ممکنن است زخم‌های آبداری در نزدیکی سطح خاک بر روی ساقه تشکیل شود مصرف قارچ کش قارچ کش ها در این بیماری مؤثر نیست و باید گیاه آلوده را از بین برد.
لکه برگی سدوم بر اثر فعالیت قارچ‌هایی همانند انتراکتوز. سرکوسپورا و سپتوریا در شرایط آبیاری زیاد این گیاه و عدم مناسب بودن زهکش بستر کاشت ایجاد می‌شود در اثر این بیماری لکه‌های سیاه خاکستری و یا قهوه‌ای رنگی بر روی برگها شکل می‌گیرد و می‌تواند در ابتدا برگها و سپس تمامی گیاه را از بین ببرد اگر چه با بهبود و مناسب کردن شرایط محیطی می‌توان احتمال شیوع این بیماری را کاهش داد اما در مواردی که این بیماری در حال پیشرفت است باید از سموم قارچ‌کش مناسب استفاده کرد.
کپک خاکستری توسط قارچ botrytis cinerae از دیگر بیماریهایی است که در سطح قسمت‌های مختلف گیاه پوشش خاکستری رنگ به وجود می‌آورد هوای سرد و مرطوب آن را تشدید می‌کند رعایت مسائل بهداشتی گبکارکیری بستر کاست تمیز و ضد عفونی شده از جمله روشهای جلوگیری از شیوع بیماری است می‌توان در صورت ازدحام از سموم قارچ کش استفاده کرد.
سفیدک پودری : از بیماری‌های دیگر قارچی است که بر سطح برگ پوششی از پودری نرم و سفید رنگ ایجاد می‌کند علاوه بر رعایت مسائل بهداشتی و ایجاد شرایط مناسب محیطی برای کاهش فعالیت این قارچ از قارچ‌کش‌های مناسب نیز می‌ توان استفاده کرد.
بیماری پوسیدگی ساقه : موجب زرد شدن برگهای پایین گیاه و سپس مبتلا شدن سایر قسمت‌ها و پژمردن گیاه و از بین رفتنان است در قسمتت طوقه گیاه می‌توان توده‌ای سفید رنگ را مشاهده کرد از بین گیاهان آلوده و استفاده از مخلوط کشت خاکی جدید از جمله راهکارهای مبارزه با این بیماری است.
فعالیت شته‌ها موجب زرد و یا قهوه‌ای شدن برگها بد شکلی آنها خواهد شد به دلیل تولید ماده چسبناک عسل برگ‌ها چسبناک شده و در موارد شدید ریزش برگها روی می‌دهد.
بیماری زنگ با عامل puccinia نقاط کوچک زرد رنگی بر روی گیاه ایجاد می‌کند و گیاه کوتاه قامت باقی می‌ماند امکان استفاده از قارچکش برای مبارزهه با این بیماری وجود دارد.
گلدهی اندک و بلند شدن بیش از اندازه ساقه همراه با نازکی آنان نشانه خاک غنی و یا کوددهی بیش از اندازه است در اینن موارد تعویض خاک بهترین راهکار است.
رابها و حلزون‌ها می‌توانند از قسمت‌های مختلف گیاه تغذیه کنند و موجب سوراخ شدن برگها و یا ساقه گل شوند فعالیت رابها و حلزونها در خاک‌هایی مرطوب و غنی از مواد غذایی بیشتر است.