پیوند زدن روشی است که توسط آن بخشی از یک گیاه بر روی بخشی از گیاه دیگر متصل میشود. باید توجه داشت که پیوند زدن یکی از شیوههای غیر جنسی (غیر تناسلی) تکثیر گیاهان است. در این روش یک بافت از گیاهی جدا شده و بر روی گیاه دیگری رشد داده میشود.
تقسیم معمولی سلولها در محل اتصال باعث میشود که زخمهای حاصلهترمیم و رشد و نمو بافتها ادامه یافته و بخش ا در هم بیامیزند و گیاه واحدی حاصل آید.
بخش بالایی این گیاه پیوندی پیوندک و بخش پایینی که ریشههای گیاه را در بردارد پایه نامیده میشود. وقتی که پیوندک فقط یک جوانه در برداشته باشد، پیوند را پیوند جوانهای میگویند. (تکثیر از طریق گرفتن قلمه و پیوند جوانهای، مهمترین روش تکثیر غیر تناسلی در گیاهان است)
تاریخچه پیوند
اسناد و مدارک موجود بیانگر این واقعیت است که چینیها چندین دهه قبل از میلاد مسیح با دانش پیوند زدن گیاهان آشنا بودهاند. در زمان امپراطوری روم نیز این فن مرسوم بوده است.
هدف پیوند
پیوند زدن درختان میوه اغلب با هدف افزایش توان باردهی درخت و بهبود کمی و کیفی محصول انجام میشود. با وجود این تعویض ساختار رویشی و باردهی درخت، تنظیم گردهافشانی در باغ، استفاده از ویژگیهای پایههای پیوندی به منظور دسترسی به گیاهان کوتاه قد تا بسیار قوی، استفاده از میان پایهها برای رفع برخی از عوارض و نارساییهای پیوندی، ترمیم زخمهای وارد شده به تنه – ریشه و شاخههای اصلی درخت، تسریع در آغاز باردهی و موارد بسیار دیگر از اهدافی هستند که همیشه در ایجاد ترکیبهای پیوندی مورد توجهاند.
پیوند، معایب و محاسنی دارد. از معایب روش پیوند این است که نتیجه انجام این عمل بندرت همه خواسته ها را تأمین نمیکند و گاهی محلی از ساقه گیاه که پیوند درآن قسمت انجام گرفته، حجیم میشود. به همین دلیل باید در انتخاب پایه و پیوند دقت داشت تا تطابق بین پایه و پیوندک وجود داشته باشد تا پیوند قابل قبولی به وجود آید.
تطابق پایه و پیوندک
پایه و پیوندک از نظر شرایط فیزیولوژیکی و ساختمانی باید به وضعی باشند که قدرت پیوند شدن به هم دیگر را دارا باشند، به عبارت دیگر نسبت به هم تطابق داشته باشند. این تطابق تا حدود زیادی بستگی به نزدیکی و روابط طبیعی آنها دارد. عدم این تطابق میتواند به دلیل ساختمانی و یا فیزیولوژیکی باشد. عدم موفقیت در پیوند و یا به دست آمدن گیاهان ضعیف، رشد کم و غیرطبیعی پیوندک، برجستگی و رشد فوقالعاده محل پیوند، سستی مکانیکی محل پیوند، که غالباً باعث شکستن و از هم جدا شدن پایه و پیوندک میشود، همگی ممکن است به دلیل عدم تطابق پایه و پیوندک باشد. این آثار در بعضی حالات یا بلافاصله بعد از عمل پیوند ظاهر میشوند، و یا بعد از ۸-۷ سال که از زمان پیوند زدن گذشت بروز میکند. در این ارتباط بعضی از بیماریهای ویروسی نیز میتوانند نقشی بازی بکنند. بدین ترتیب که فرضاً پایه نسبت به یک بیماری ویروسی مقاوم است و پیوند، که از طریق پایه آلوده میشود، نمیتواند در مقابل بیماری جان سالم به در ببرد.
محاسن مربوط پیوند زدن
در گیاهانی که نمیتوان آنها را با قلمه و یا پاجوش ازدیاد نمود برای حفظ مشخصات خارجی و داخلی یعنی ژنتیکی پایه مادری از پیوند استفاده مینماید.
درختان کهن که به علتی قسمت هوایی آن از بین رفته و یا فرسوده شده باشد ولی ریشه آن قوی و فعال است میتوان ان درخت را به وسیله پیوند جوان کرد.
در درختان ضعیف که مقدار ریشه در آنها کم بوده و یا طبیعتاً قادر به جذب شیره خام به اندازه کافی نمیباشند با پیوند کردن شاخه ریشه داری به نته آن ان جبران کمبود شیره خام را نموده قسمت هوایی چنین درختی قوی میگردد.
محاسن پیوند را میتوان اینگونه بیان کرد
حفظ ویژگی یک کلون
استفاده از مزایای ترکیب پایه و پیوندک
تغییر رقم درخت
کوتاه کردن دوره نونهالی
تشخیص بیماریهای ویروسی
ترمیم بخشهای آسیب دیده
تأمین گردهٔ کافی در درختان دوپایه
جوان کردن درختان مسن
استفاده تجملاتی
انواع پیوند ؛
الف) پیوند جوانه
پیوند جوانه به شکل تی
١/پیوند سپری (پیوند T یا T برعکس)
٢/پیوند وصلهای
٣/پیوند لولهای: در این نوع پیوند بجای اینکه فقط یک جوانه با مقداری از پوست پایه را بهعنوان پیوندک مورد استفاده قرار دهند پوست درخت را به شکل استوانه یا لوله که طولان در حدود ۳ تا ۴ سانتیمتر میباشد و فقط یک جوانه روی آن قرار دارد جدا نموده و به همان شکل دور ساقه پایه قرار میدهند.
۴/پیوند تراشهای
۵/پیوند شکمی: در این پیوند، پیوندک فقط از یک جوانه تشکیل شده و آن را در نقطه اختیاری از طول ساقه پایه زیر پوست قرار میدهند.
ب) پیوند چوبی
١/پیوند اسکنهای یا شکافی
٢/پیوند تاجی یا پوستی
٣/پیوند ترصیعی
۴/پیوند نیمانیم
ج) پیوند مجاورتی
١/پیوند مجاورتی انتهایی
٢/پیوند مجاورتی جانبی
٣/پیوند مجاورتی کمانی
آدرس: ارومیه - شهرک صنعتی فاز 2 توسعه - خیابان کارآفرینان- خیابان تلاش 5 - پلاک 6
تلفن: 09143413617 شنبه تا پنجشنبه: 09:00 -18:00
همراه: 09143413617 لطفا در روزهای تعطیل تماس گرفته نشود
پست الکترونیکی: info@drgarden.ir