ژربرا (Gerbera jamasonii L.) گياهي علفي است كـه داراي گل‌هاي رنگارنگ زيبايي مي باشد و به عنوان گل شاخه بريده، گلداني و باغچه‌اي در بسترهاي طبيعي (خاك) و مصـنوعي (پيـت، پرليـت و پوكه صنعتي به صورت مخلوط با درصدهاي مختلف) كشـت شـده و مورد استفاده قرار مي‌گيرد . جزو ده گل شاخه بريدة برتر در سطح جهان است. بر اساس طبقه بنـدي جهـاني، گـل ژربـرا از نظـر ميزان توليد، رتبه چهارم را در بين گل‌هاي بريده دارا است.
این گیاه  در ایران در گلخانه‌ها پرورش می‌یابد و در ماه‌های زمستان و بهار از گل‌های تازه آنها استفاده می‌شود. ژربرا دارای دم‌گل بلند است و به رنگ‌های قرمز، نارنجی و زرد بسیار درخشان و زیبا و با دوام وجود دارد. برگ‌های آن دارای بریدگی‌هایی در اطراف است، و طول برگ‌ها گاهی تا ۴۰ سانتی‌متر می‌رسد. در بعضی ارقام گل‌ها بسیار درشت است و به قطر ۱۵ سانتی‌متر می‌رسد. در شرایط خوب سالیانه از هر بوته ۱۰ تا ۱۵ شاخه ‌گل برداشت می‌شود.
تغذیه
در اكثر گل‌هاي زينتي از دادن كودهاي ازته زيادي مخصوصاً در مرحله گلدهي بايد جلوگیری کرد و در مقابل از كودهاي پتاسيمي مخصوصاً سولفات پتاسيم استفاده کرد. زیرا پتاسيم در اكثر موارد باعث افزايش طول عمر گل‌هاي زينتي مي‌گردد.
تيمارهاي کلسيم، ماندگاري گل را زیاد می‌کنند. بـا استفاده از کلسيم، عمر پس از برداشت گل با جلوگيري از باز شدن جوانه گل افزايش مي‌يابد.
ساختمان گلخانه
توليد گل شاخه بريده ژربرا درگلخانه‌هاي فلزي با پوشش پلي اتيلن يا پلي كربنات و يا شيشه با سيستم كشت هيدروپونيك صورت مي‌گيرد. براي ايجاد يك واحد اقتصادي به مساحت 2000 متر مربع می‌توان واحدهای گلخانه را به صورت دو قلو طراحی کرد. ارتفاع تاج قوس سقف از كف گلخانه 6 ـ 4 متر و حداكثر طول گلخانه 50 متر باشد، علت این است كه هواي داغ وآلوده درفضاي سقف گلخانه جمع می‌شود و از تماس آن با بوته ها و آسيب ديدن جلوگيري گردد. از طرفي درطول 50 متر، تهويه گلخانه به سهولت انجام مي‌گيرد ولي درصورت افزايش اين طول لازم است كه سيستم تهويه به صورت كناري تعبيه گردد. (تهويه ازديواره هاي جانبي گلخانه).
 نكته: دراحداث گلخانه بايد طول گلخانه به صورت كمي مايل درامتداد جهت بادغالب منطقه باشد.
تجهيزات
سيستم تهويه، سيستم سرمايش، سيستم Pad و Fan، پرده هاي Shading، پاشش آب روي سطح خارجي (سقف) گلخانه، سيستم گرمايش، هواساز و سيستم هيدروپونيك
کاشت
بذرها اگر بلافاصله بعد از برداشت کشت شوند، بسیار خوب جوانه می‌زنند. تاریخ کاشت بذر تیر و مرداد است، بذر باید در خاک سبک و شنی کشت شود از تاریخ کاشت بذر تا جوانه زدن در درجه حرارتی بالای ۱۶ درجه‌ی سانتی‌گراد، ۱۰ تا ۱۵ روز طول می‌کشد. نشاکاری در گلدان‌های استکانی ۳ تا ۴ هفته‌ی بعد صورت می‌گیرد. رشد و نمو بعدی آن به کندی رخ می‌دهد و گلها ۱۰ ماه بعد از کاشت بذر حاصل می‌شوند.
در ماه‌های زمستان می‌توان ژربرا را متوقف ساخته، مجددا در ماه‌های بهار آنرا در شرایط رشد و نمو قرار داد. از طریق تقسیم بوته نیز این گیاه قابل تکثیر است. این عمل در ماه‌های پاییز صورت می‌گیرد و گیاهان جوان در گلخانه ۴ تا ۵ هفته‌ی بعد گل می‌دهند. خاک ژربرا باید کاملا سبک باشد. اضافه کردن کود پوسیده‌ دامی به مخلوط خاک باعث رشد بهتر ژربرا می‌شود. در کرج آنرا در تورب خالص و یا تورب و ماسه کشت‌ می‌کنند و از کود شیمیایی اوره و نیترات آمونیوم، در محلول‌های کودی استفاده می‌شود و نتیجه‌ی آن در مقایسه با کاشت ژربرا در مخلوط خاک برگ و خاک باغچه و ماسه بسیار متفاوت و بهتر بوده است.
براي شروع ابتدا گلدان‌ها را با مواد بستري پر کرده و سپس درقاب‌هاي ( فريم ) نصب شده درطول گلخانه قرار مي‌دهيم. پس ازجايگذاري گلدان‌ها، نشاء ژربراي 4 سانتی‌متری را به صـورت تـك تـك خارج کرده و در هـرگـلدان يـك نـشاء کاشته می‌شود و در پـايـان كـاشت اقـدام به اولـين آبياري یا محلول دهی می‌کنیم. اگر سیستم آبياري، قطره‌اي باشد از وسط هرقاب يك لوله 16 میلی‌متری  پلي اتيلني رد کرده و براي هرگلدان يك لوله مـاكاروني تغذيه كننده كه بـر روي لوله جانبی 16 میلی‌متری  نصب شده ( انشعاب يافته ) و در انتهاي آن يك عدد قطره چکان با دبی 1 لیتر در هر 1 تا 2 ساعت قرار دارد. این سیستم می‌تواند دستی یا اتوماتیک باشد.
ساخت محلول
 ساخت محلول و كاشت نشاء ها قبل از هر چيز لازم است كه كيفيت آب مورد استفاده آزمايش شده وميزان PH  و EC وعناصر و تركيبات موجود تعيين شود. سپس براساس داده‌هاي آزمایش آّب و ميزان كمبود عناصر ضروري درآب اقدام به تهيه محلول غذايي نموده بطوريكه PH آب درحد تقريباً خنثي حفظ می‌کنیم.
بسترکشت گیاه ژربرا:
بسترهاي كاشت مختلفي براي پرورش ژربرا در نقاط مختلف دنيا مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه از جملـه آنهـا، پرليـت، پشـم سـنگ، ورمـيكولايـت، ماسـه، اليـاف نارگيـل (كوكوپيـت)، پوكـه صـنعتي، كمپوست گاوي، زئوليت و پوميس مي‌باشند.
نوع  بسـترهاي كاشـت پشـم سـنگ و كوكوپيت (الياف نارگيل) كيفيت گل را تحت تأثير قرار می‌دهد. سـاقه‌هـاي گـلدهنـده گياهـان پرورش يافته در الياف نارگيل (كوكوپيت) كوتاه‌تر از گياهـان پـرورش يافته در پشم سنگ بوده در صورتي كه وزن ساقه گلدهنده در گياهان پرورش يافته در الياف نارگيل نسبت به پشم سنگ بيشتر بود.
پس از برداشت
حفظ طراوت و زيبايي گل‌ها و افزايش عمر پـس از برداشت آنها اهميـت ويـژه‌اي دارد. يکـي از مهـمتـرين مـوارد تأثيرگذار در ظاهر گل، شرايط توليد آن از نظر فراهم بودن مواد غذايي در طول دوره رشد و نمو گل است.
محدوديت آب‌هاي شيرين، باعث استفاده از منابع مختلـف آب نظير آب چاه‍‌ها، پساب و آب بازيافتي شده است. به همین دلیل کيفيـت آب آبيـاري، بخصـوص شـوري و قلیایی بودن آب، بر رشد و نمو گياهي اهميـت دارد. تـنش شـوري يکي از مهمترين عوامل محيطـي در کـاهش توليـد محصـولات گياهي است. تنش شوري به ميـزان قابـل تـوجهي باعـث کاهش رشد و کيفيت گل ژربرا مي‌شود.
در شرايط تنش شوري، احتمال کمبود کلسيم در گياهـان بيشتر مي‌شود. زيرا با افزايش غلظت نمک در اطراف ريشه، نياز گياه به کلسيم به علت کاهش جذب کلسيم در شرايط شور بیشتر می‌شود. افزودن کلسيم به محلول غذايي سبب افزايش مقاومت گياهان به شوري می‌شود.
شـوري باعـث کـاهش وزن خشک ريشه و اندام هوايي  و غلظـت پتاسـيم و کلسيم در اندام هوايي را کم و غلظت سديم را افزایش می‌دهد.

منابع:
کتاب گلکاری دکتر احمد خلیقی
آشنايي با نحوه مصرف كودهاي پتاسيمي در گل هاي شاخه بريده، مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان مركزي مركز ملي تحقيقات گل و گياهان زينتي
اثر بسترهاي مختلف كاشت بر جذب عناصر غذايي، خصوصيات رشد و عملكرد گل ژربرا در كشت بدون خاك، محمد حسين عظيمي، مينا اميري
برچسب ها : پرورش، گل شاخه‌بریده، ژربرا,