نور، انرژی خورشیدی است که در همه ساختارهای گیاهی نقش دارد و نتیجه نهایی این فرایندها، در رشد گیاه است كه منجر به افزایش ماده خشك می­شود. در شرایطی كه همه عوامل از جمله میزان دی اكسید كربن، دما و رطوبت در حد مطلوب باشد، برای انجام فتوسنتز، به شدت نور در حد مطلوب نیاز است . نور کم باعث كاهش فتوسنتز و رشد گیاه، و نور بیشتر باعث صدمه به كلروپلاست ها و كاهش فتوسنتز می­گردد.
فتو پریود عبارت است از مدت زمانی از روز كه نور به گیاه می تابد . طول روز بسته به فصل سال و عرض جغرافیایی تغییر می كند . در نیمكره شمالی طول روز در چهار روز از سال اهمیت ویژه دارد.
اول فروردین (21مارس): كه خورشید مستقیما بالایی خط استوا قرار می­گیرد و در این روز، طول روز و شب مساوی و برابر 12 ساعت است . و به آن اعتدال بهاری می­گویند.
سی و یكم خرداد (21 ژوئن): كه خورشید به شمالی ترین قسمت بالایی خط استوا می گیرد و طولانی ترین روز و كوتاه ترین شب سال است و به آن انقلاب تابستانی می­گویند.
سی ام شهریور (21سپتامبر ) : كه خورشید مستقیما بالایی خط استوا است و طول روز و شب مساوی است و اعتدال پاییزی نامیده می­شود .
سی ام آذر (21 دسامبر ) : كه خورشید در جنوبی ترین قسمت زیر خط استوا قرار می گیرد و كوتاه ترین روز و بلند ترین شب سال است و انقلاب زمستانی نامیده می شود (شب یلدا).
 نقطه موازنه نوری (Light compensation point): نقطه ای است كه در آن شدت فتوسنتز برابر شدت تنفس است. در این نقطه تمامی مواد تولید شده در فتوسنتز، در تنفس به مصرف می­رسد. نقطه موازنه نوری در گیاهان آفتاب پسند بیشتر از گیاهان سایه پسند است .
نقطه اشباع نوری(Light saturation point) : نقطه­ای كه فتوسنتز در آن حداكثر است و با افزایش نور دیگر فتوسنتز افزایش نمی­یابد­, نقطه اشباع نوری گویند.

  كیفیت نور
اشعه ماورای بنفش با طول موج 400- 300 نانومتر باعث صدمه به گیاه شده و غیر قابل رویت با چشم انسان است. اشعه مادون قرمز با طول موج 750- 700 نانومتر خارج از حس بینایی انسان است و ضروری برای رشد گیاه است اما در فتوسنتز گیاه بی­تاثیر است. طیف نوری (760- 380 نانومتر) در فتوسنتز نقش دارد. میزان فتوسنتز در نور قرمز و آبی حداكثر است. اگر گیاه فقط در معرض نور آبی قرار گیرد، رشد كاهش و اندام­های گیاه سفت و تیره می­شود و اگر گیاه در معرض نور قرمز قرار گیرد، رشد گیاه افزایش و اندام­های گیاه نرم و لطیف می­گردد. برای انجام فتو سنتز، تمامی طول موج های نور لازم است.
افزایش شدت نور
به استثنای سایه پسندها، افزایش نور در اواسط پاییز تا اوایل بهار باعث افزایش محصول می­گردد. ساده بودن قاب های شیشه ای روی گلخانه، ظرفیت قاب ها و افزایش عرض قاب ها، باعث افزایش  شدتنور وارده به داخل گلخانه می­شود. اسكلت چوبی، به طور كاملا محسوس شدت نور را كاهش می­دهد و بهتر است چهارچوب چوبی­ را با رنگ سفید رنگ­آمیزی كرد تا به به جای جذب نور، آن را منعكس كنند. همچنین بهتر است كه قاب های شیشه­ای پوشش گلخانه را نیز با رنگ سفید رنگ كنند و پوشش بیرونی قاب ها را هر دو سال یكبار و از داخل هر 5 سال یكبار رنگ آمیزی شود .
میزان كاهش نور تابیده شده به گلخانه عبارت است از10 درصد توسط اسكلت و 5 درصد توسط قاب شیشه­ای و 7 درصد شیشه ها و 78 درصد نور وارد گلخانه می­شود. شیشه­ها را باید در پاییز و زمستان از موادی كه برای كاهش شدت نور ورودی با رنگ پوشیده شده­اند پاك كرد. این مواد حدود 20 درصد میزان نور ورودی را كاهش می­دهند .

تامین نور تكمیلی
انواع لامپ ها
نور سفید (حاوی رشته ملتهب تنگستن): نور در این لامپ­ها حرارت تولیدی زیاد و كیفیت نور پایین است و راندمان تبدیل انرژی الكتریكی به نورانی 7 درصد است . بخش بیشتری به گرما تبدیل می شود.
 لامپ فلورسنت :این لامپ­ها در رشد و نمو موثر هستند. عیب این لامپ­ها قدرت ولتاژ پایین است و لازم است كه تعداد زیادی لامپ مصرف شود كه در این صورت، هزینه سیم كشی و نصب زیاد آنها باعث ایجاد سایه روی گیاهان می­شود. لامپ های سرد و مهتابی گرم بازده خوبی دارند (20درصد ) و مهمترین و معمول­ترین لامپ فلورسنت برای رشد گیاه هستند. نور در این لامپ ها نزدیك نور آبی است.
لامپ­های سدیمی فشار بالا: این لامپ­ها ارزان و كاربرد آنها ساده است. راندمان تبدیل انرژی الكتریكی به نورانی آن حدود 20 درصد می باشد.
 مدت زمان تابش 18 – 16 ساعت (نور طبیعی و تكمیلی) است . مدت زمان خاموش كردن لامپ های مكمل وقتی است كه نور خورشید طبیعی محیط را كاملا روشن كرده باشد. در این زمان نور باید دو برابر نور تکمیلی لامپ­ها باشد. تابش 24 ساعته، در مورد اكثر گیاهان مضر و یا بی اثر است .
واكنش گیاهان در مرحله جوانی (مرحله نشا در خزانه یا جعبه نشا) زیاد و به مرور زمان از شدت آن كاسته می­شود. برای یك بستر كاشت به عرض 2/1 متر، یك رشته لامپ 60 واتی به فاصله 2/1 متر از هم و در ارتفاع 5/1 متر بالاتر از سطح خاك بستر كشت، و برای دو بستر یك رشته لامپ 100واتی به فاصله 8/1 متر از هم و در ارتفاع كمتر از 8/1 متر نیاز است . برای روشن كردن هر متر مربع مساحت گلخانه 16 وات نور مورد نیاز است .­

برچسب ها : نور , گلخانه , لامپ,