نام انگلیسی : Lobelia spp
خانواده : Campanulaceae
بومی : مناطق گرمسیری و معتدل
گیاه Lobelia (لوبلیا ) گیاهی چند ساله بوده که به طور متوسط بین ۷ تا ۱۰ سال زندگی میکند و سرعت رشد کندی دارد .( بین ۲ تا ۵ سال زمان نیاز است تا این گیاه کاملا رشد کند). این گیاه مناسب مناطق مرطوب و مرداب ها میباشد ،ارتفاع گیاه بین ۵۰ سانتیمتر تا ۱ متر است و گستردگی آن بین ۱۰ تا ۵۰ سانتیمتر است . برگها به صورت بیضوی و نیزه ای شکل بوده ، به رنگ سبز تیره هستند. طول برگهای این گیاه ۲۰ سانتیمتر و عرض آنها ۵ سانتیمتر است . فصل گلدهی این گیاه از خرداد تا مرداد میباشد ، ساقه گیاه منتهی به خوشه های گل بسیار زیبا میشود. گلهای لوبلیا ،۵ لوبی و ۴ سانتیمتر میباشند و به رنگهای قرمز ، سفید و یا صورتی مشاهده میشوند. گلها برای حشرات ، پروانه ها و مرغ های مگسخوار بسیار جذاب بوده و از شهد آن تغذیه میکنند.
جنس لوبلیا شامل ۴۱۵ گونه است که در درجه اول در مناطق گرمسیری تا معتدل گسترش یافته است اما تعدادی از گونه ها در مناطق معتدل خنک تر نیز پرورش یافته اند. لوبلیا دارای سابقه طولانی برای استفاده به عنوان درمان گیاهی آسم، برونشیت، ذات الریه و سرفه می باشد. از لحاظ تاریخی، بومیان آمریکایی از این گیاه برای درمان آسم استفاده می کردند و همچنین در قرن ۱۹ پزشکان آمریکایی از لوبلیا به عنوان گیاه تهوع آور برای استخراج سموم از بدن استفاده می کردند و به همین دلیل این گیاه به نام «علف هرز قی» نیز معروف است. در حال حاضر محققان به این نتیجه رسیده اند که لوبلیا دارای ماده ای به نام لوبلین می باشد که این ماده اثرات نیکوتین را کاهش داده و برای ترک سیگار مفید می باشد. استفاده از لوبلیا در دوزهای بالا ممکن است باعث عوارضی همچون خشکی دهان حالت تهوع شود به همین دلیل هرگز این گیاه را نباید بدون تجویز پزشک مصرف کرد.
شرایط پرورش لوبلیا
آبیاری لوبلیا :
این گیاه به شکل طبیعی در کنار مسیرهای رودخانه ها و یا زمین های مرطوب می روید به همین دلیل چندان تحمل خشکی را ندارد . با این وجود می توان در صورت آبیاری منظم و جلوگیری از خشکی کشیدن گیاه ، آنرا پرورش داد . به همین دلیل می بایست گیاه را زمانی که سطح خاک شروع به خشک شدن می کند مجددا آبیاری کرد. خشکی کشیدن گیاه بخصوص اگر دمای هوا گرم باشد موجب عدم رشد و گلدهی گیاه می شود و حتی گیاه از بین می رود.
دمای مناسب لوبلیا :
تحمل انواع وحشی این گیاه نسبت به سرمای زمستانی بیش از انواع اصلاح نژاد شده آن است زمستانهای سرد و سخت را نیز تحمل می کند اما نمونه های اصلاح شده چنین توانایی را ندارند و در اکثر نواحی معتدله در طی زمستان از بین می روند به همین دلیل این گیاه اگرچه از نظر گیاهشناسی چند ساله است اما به عنوان یک گیاه یکساله مورد استفاده قرار می گیرد. گرمای هوا تا حد ۳۲ درجه قابل قبول است اگر هوا گرمتر از این حد می شود حتما گیاه را باید در مکانی کاشت که از ظهر به بعد از سایه برخوردار باشد و آبیاری را مرتبا انجام داد تا گیاه خشکی نکشد.
نور مورد نیاز لوبلیا :
اگرچه به نور مستقیم افتاب جهت گلدهی نیاز دارد اما نمی تواند شدت بالای نور آفتاب را بخصوص زمانی که هوا گرم است تحمل کند و در چنین شرایطی دچار سوختگی برگها و ریزش گلها و غنچه ها می شود . بنابراین مکان مناسب کاشت جایی است که تا حدود ظهر از آفتاب و از ظهر به بعد از سایه برخوردار باشد. سایه بیش از اندازه نیز مانعی بر گلدهی گیاه است و امکان شیوع بیماری های قارچی افزایش می یابد.
خاک لوبلیا :
در مورد خاک سختگیر نیست و در انواع خاکها می تواند بروید . البته در خاکهای قلیایی رشد خوبی ندارد و خاکهایی که از نظر اسیدیته خنثی و یا کمی اسیدی هستند برای رشد این گیاه مناسب تر است .در صورت تمایل به کاشت چند گیاه در کنار هم فاصله حدود ۳۰ سانتیمتر را رعایت کنید. همچنین برای حفظ بهتر رطوبت در اطراف گیاه می توان از لایه ای خاک برگ به ضخامت حدود ۷-۵ سانتیمتر بر روی سطح خاک محل کاشت گیاه استفاده کرد . اگر گیاه به شکل یکساله کشت می شود نیاز چندانی به کوددهی نیست و می توان تنها زمان کاشت مقداری خاک برگ و یا کود بسیار پوسیده دامی را با خاک محل کاشت مخلوط کرد و سپس نسبت به کاشت گیاه اقدام کرد اما اگر اب و هوای منطقه اجازه نگهداری آنرا برای چند سال می دهد می توان برای کوددهی از همان لایه خاک برگ در ابتدای بهار استفاده کرد و یا اگر تمایل به مصرف کود شیمیایی دارید می توانید از کود ۱۰-۱۰-۱۰ یک بار در اوایل بهار و مرتبه دوم در اوایل تابستان استفاده کنید.
تکثیر لوبلیا :
برای تکثیر این گیاه میتونید به یکی از روش های زیر اقدام کنید :
کاشت بذر ( دانه های این گیاه را میتوانید برای مدت زمان طولانی ذخیره کنید).اواخر زمستان برای کاشت دانه گیاه اقدام کنید و جوانه زنی بین ۲ تا ۳ هفته زمان میبرد .
این گیاه مناسب برای آب و هوای معتدل است و در سرما از بین خواهد رفت .( در فصل زمستان بهتر است به داخل خانه منتقل شود .)
قلمه زدن :در فصل پاییز میتوانید پاجوش ها را از خاک درآورید و در جای دیگر بکارید.
نحوه کاشت بذر گل لوبلیا در گلدان :
۱- ابتدا بستری از کوکوپیت و پیت ماس تهیه کنید (۵۰-۵۰) فقط دقت کنید بستر تمیز و قارج کشی شده باشد میتوانید برای قارچ کشی بستر از کاربندازیوم ۶۰% به میزان ۲ در هزار استفاده کنید. بذرها را بروی بستر پخش کنید یک لایه خیلی نازک اندازه قطر بذر حدود ۰٫۲ سانتی متر یا ۲ میلی متر روی بذرها از بستر بپاشید یا اینکه بعد از ریختن بسترها روی بستر آن را با فشار انگشت حدود یک الی دو میلی متر به پایین هدایت کنید همین که بستر را لمس کند کافی است .
۲- بعد انجام مراحل قبل روی بستر را با آب پاش اسپری کنید دقت کنید منظور از اسپری همان مه پاشی هست و باید بستر  مرطوب شود با خیس شدن اشتباه نگیرید! چنانچه فشار آبی که روی بستر میریزید زیاد باشد ممکن است بذرها به انتهای بستر رفته و جوانه زنی ایجاد نشود.
۳- روی بذرها را یک نایلون کشیده تا رطوبت به اندازه ۱۰۰ درصد برود و درب آن را محکم ببندید.
۴- بذرها در مکانی نور گیر قرار دهید بهتر است دقت کنید دما حدود ۲۰ الی ۲۵ درجه قرا گیرد . کم بودن و زیاد بودن این دما تاثیر بسزایی در جوانه زنی دارد زیاد بودن این دما باعث ایجاد رشد علفهای هرز و کم بودن نیز عدم جوانه زنی بذرها را خواهد داشت.
۵- بعد از جوانه زنی بذرها که تعداد برگ ها به ۴ عدد یا بیشتر رسید نایلون روی بذرها را با خودکار سوراخ کرده و رطوبت آن را به نصف می رسانید و بستر را مقابل نور قرار دهید بهترین منبع نور پشت پنجره در فاصله ۳۰ سانتی متری می باشد.
۶- بعد از رشد گیاه میتوانید آنها را جدا کرده و به گلدان جدید انتقال دهید در این کار دقت لازم را داشته باشید که ریشه صدمه نبیند.