مقدمه:
شمعدانی تنها گیاهی است که در این تیره ی گیاهی (تیره شمعدانی) قرار دارد. کشت و کار این گیاهان در جهان سابقه ای طولانی دارد. گونه های وحشی آن نیز در ایران دیده می شود. تعداد رقم های شمعدانی در سراسر دنیا حدود 5 تا 6 هزار و در 300 گونه، همگی در جنس پلارگونیوم یا ژرانیوم قرار دارند. حدود 200 سال پیش، «لینه» گیاهشناس معروف، 35 گونه شمعدانی را تحت نام ژرانیوم طبقه بندی کرد. این گیاهان همگی دائمی و مقاوم به سرما و سایه بودند و پنج گلبرگ مساوی و 10 پرچم داشتند. صد سال پس از آن تاریخ، «هریتیه» گیاهشناس فرانسوی، از اشتباهی در این مورد پرده برداشت و آن اینکه هزاران رقم شمعدانی که تا آن روز تکثیر یافته بودند با شمعدانی های گذشته متفاوت اند. در این شمعدانی ها گلبرگ ها برابر نیستند و دو تای آنها بزرگتر و در کنار هم قرار می گیرند، تعداد پرچم ها 7 عدد است و گل کم و بیش شکل دیگری دارد. بنابراین باید آنها را پلارگونیوم خواند. لیکن نام ژرانیوم چنان همه گیر شده بود که دیگر این اصلاح کاربردی نداشت و امروزه در سراسر جهان، بسیاری از گیاهشناسان، شمعدانی را ژرانیوم می شناسند.
خصوصیات گیاهشناسی:
"شمعدانی اژدری" یا "شمعدانی عطری بزرگ" یکی از گونه های جنس پلارگونیوم است که دارای گل های درشتی به رنگ های صورتی و قرمز می باشد. برگ های این گیاهان به شکل خاصی متمایل به بالا هستند. این برگ ها بزرگ، گرد، دندانه دار و گاهی اوقات لوب دار می باشند.
شمعدانی اژدری گیاهی چندساله، انبوه، همیشه سبز و لطیف است که به دلیل تولید گل های زیبا و فراوان کشت و کار می شود.
شرایط محیط رشد:
شمعدانی ها به نور مستقیم آفتاب نیاز دارند و در سایه، غنچه های گل آنها تشکیل نمی شود.
شمعدانی اژدری به آبیاری منظم نیاز داشته و خاک آنها باید مرتباً مرطوب باشد.
بهترین دما برای رشد و نمو آنها دمای 10 تا 15 درجه سانتیگراد است. شمعدانی ها در محیط خانه نیز به خوبی رشد و نمو می کنند. تهویه ی هوای اتاق، امر مهمی در نگهداری آنها است. به طور کلی شمعدانی ها گیاهانی مخصوص آب و هوای معتدل و کمی مرطوب سواحل دریا هستند.
معمولاً در هر نوع خاکی می روید و یک خاک خوب باغ، محل مناسبی برای آن است. خاک گلدان آن باید مخلوطی از سه قسمت خاک لوم خوب (خاک باغچه)، یک قسمت کود دامی پوسیده یا تورب و یک قسمت ماسه باشد. به این مخلوط بهتر است مقداری کود شیمیایی مانند سوپر فسفات نیز اضافه گردد.
آفات و بیماری ها:
شمعدانی اژدری مبتلا به شته می شود. استفاده از سمومی که به گل لطمه نمی زند مانند ملاتیون، برای جلوگیری از این آفات توصیه شده است.
بیماری بوته میری با آبیاری بیش از اندازه ی گیاه افزایش می یابد. این بیماری از بخش ریشه و طوقه گیاه شروع شده، باعث سیاهی طوقه گیاه می شود و احتمالاً یک عامل قارچی است.
زرد شدن برگ ها به دلایل مختلف نظیر آبیاری کم و یا بیش از اندازه، کمبود مواد غذایی، شرایط نامساعد جوی و خشکی بیش از حد اتفاق می افتد.
تکثیر:
ازدیاد این گیاهان از طریق قلمه گیری به آسانی امکان پذیر است. و قلمه ها در هر بستری حتی در داخل آب ریشه می دهند. هر قلمه باید درست از زیر یک گرده قطع شود. قلمه ها بهتر است که درون ماسه و در محل گلخانه و در محیطی گرم کشت شوند. در روزهای اول به قلمه ها سایه داده می شود، ولی به تدریج باید به آنها نور کافی داد تا رشد و نمو کنند.